چرا باید انجمن های علمی یا صنفی در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری ثبت شوند؟
با سلام
بسیاری از انجمن های علمی از نظر حقوقی در ” اداره ثبت شرکت و موسسات غیر تجاری ” ثبت شده نیستند و در واقع به صورت موسسات حرفه ای خصوصی اداره می شوند و از وزارت بهداشت فقط پروانه فعالیت می گیرند. برخی حتی تمام مراحل : آگهی روزنامه مجمع عمومی اول و دوم انتخابات و صورت جلسه هیأت رئیسه و پر کردن فهرست اسامی حاضرین را انجام می دهند. اما به ثبت شرکتها نمی روند. این انجمن های علمی توسط یک اداره به نام کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی طبق آئین نامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی کنترل و نظارت می شوند.
در صورتیکه مراحل حضوری به ” اداره ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری ” ارجاع شود هر انجمن از نظر حقوقی ثبت می‌شود. این موضوع از نظر حقوقی چه مفهومی دارد؟ توضیح داده می شود.
۱- موسسات حقوقی ثبت شده مثل (انجمن ها) می توانند حساب بانکی حقوقی داشته باشند که برای آن انواع دسته چک و حساب بانکی به نام انجمن صادر می شود. که صاحبان امضا رئیس، نایب رئیس و خزانه دار خواهند بود. در انتخابات بعدی امضاء کنندگان عوض می‌شوند ولی هویت حقوقی کارهای بانکی به نام آن انجمن باقی خواهد ماند. در موسسات ثبت نشده حساب بانکی فردی است و دسته چک به نام افراد صادر می شود، و مثل این که پول در حساب شخصی آنها است.
۲- در موسسه ثبت شده، خرید یا اجاره محل برای انجمن به نام افراد است. چون انجمن از نظر حقوقی ثبت نشده است و مدام باید به نام هیأت مدیره جدید شود ولی در انجمن ثبتی، چون ملک یا دارایی به نام انجمن هستند هیأت مدیره اختیار حقوقی پیدا می کنند وسند همیشه به نام انجمن است.
۳- کلیه قراردادهایی که یک انجمن در سراسر کشور به هر دلیلی از نظر مالی، ملکی، خرید یا فروش منعقد می‌کند، در انجمن ثبت شده به نام انجمن و در انجمن های غیر ثبتی به نام فرد است. یعنی مثلاً اگر جای خریداری می‌شد، سالنی اجاره شد ، وسیله ای خریداری شد و انتخابات برگزار شد ، هیأت مدیره عوض شد، هیئت مدیره جدید که در اداره ثبت شرکت اسامی شان ثبت می شود آنها مسئول مراحل بعدی این گونه تعهدات مالی و حقوقی هستند. یعنی انجمن حکم می‌کند، اما در انجمن های ثبت نشده شخص امضاء کننده تا انتها اگر کسی قبول نکنند تعهدات مالی به عهده اوست.
۴- در هنگام عقد قرارداد با کارکنان و پرسنل، بیمه آنها و حقوق شان و مزایا شان و پرداخت سنوات در تسویه حساب در انجمن های ثبت شده به عهده صاحبان حقوقی امضا شده انجمن است نه فرد، یعنی اگر کارمند را استخدام کنند انجمن در مقابل وی تعهد دارد، حالا هر کسی هیئت مدیره باشد، در انجمن های ثبت نشده فردی که قرارداد را بسته و امضا کرده اند مسئول است ولی در انجمن ثبت شده رئیس هیأت مدیره هر کس باشد مسئول است.
۵- در انجمن های ثبت شده وقتی نمایشگاه برگزار می شود چک های واصله به نام انجمن صادر می شود یا در هر نوع معامله بنفع انجمن مثلاً اسپانسری، هدایا و کمک ها به نام موسسه حقوقی یعنی انجمن صادر می شود.
حالا ممکن است عده ای بطوری صوری این اقدامات را بطریقی به نام انجمن شان انجام دهند، اما اصل حکمیت قانون می باشد که بتوان از نظر حقوقی آن را ثابت کرد، پس ثبت انجمن ها در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری باعث جلوگیری از سوء استفاده و ارتباط تجاری و شفافیت قانونی و مالی می شود.
در آئین نامه انتخابات ماده ۱۳ تبصره ۴ الزام به ثبت انجمن ها در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری توسط وزارت بهداشت بلافاصله بعد از انتخابات گنجانده شده است. شرایطلازم برای اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری در انتخابات الکترونیک تأمین نشده است. به همین دلیل نتیجه انتخابات برای انجمن هایی که ثبت نشده اند به ثبت در اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری منجر نمی شود و انجمن های ثبت شده تغییرات هیئت مدیره جدیدشان در روزنامه رسمی ( روزنامه دولتی ثبت شرکتها) وارد نمی شود.
عده ای با شعار و انتشار اخبار غلط فکر می کند ما با انتخابات الکترونیک مخالفیم. آیا ایجاد شرایطی که افراد مکلف باشند اقدامات شان را از نظر حقوقی و قانونی متعهد شوند، اصولی تر نیست؟
کمسیون انجمن های گروه پزشکی چون انتخابات الکترونیک با قوانین جاری ثبت حقوقی شرکت ها و موسسات غیر تجاری هم خوانی نداشت، به انجمن ها اعلام کرد انتخابات حضوری طبق اساسنامه انجام شود تا مراحل انتخابات الکترونیک یا مجدداً انتخابات حضوری در مجمع عمومی فوق العاده آن ها مصوب شود.

دکتر باقر شهنی زاده